ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΜΗN ΤΗΣ ΤΙΜΙΑΣ ΚΕΦΑΛΗΣ 
ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

 (Μικρό Απόσπασμα)

Αγίου Ανδρέα, αρχιεπισκόπου Κρήτης του Ιεροσολυμίτου

Πρώτη δημοσίευσις 11/09/2016 

(...) Κλείνοντας, τον λόγο μας για τον άνδρα αυτόν, που είναι ο μεγαλύτερος από όλους τους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί ποτέ από γυναίκα επάνω στην γη, νομίζω είναι δίκαιον, να παραθέσωμεν ένα μικρό λόγο, ως επίλογον, με άνθη μέσα από την Αγία Γραφή, για να στεφανώσουμε τον άνδρα.

Πολλά, εξαίρετα και μεγάλα είναι τα επίθετα και οι τίτλοι του Τιμίου Προδρόμου, με τα οποία τα Ευαγγέλια κι Αυτός ο Χριστός μας τον αποκαλούν.

Πολλοί τον αποκάλεσαν και «διδάσκαλο». «Ήρθαν δε και τελώνες να βαπτισθούν και του είπαν· Διδάσκαλε, τι να κάνουμε»; (Λουκ. 3, 12)

Ακόμη ονομάστηκε «Πρόδρομος», δηλ. «προετοιμαστής». «Γιατί θα πορευθείς πιο μπροστά από τον Κύριο (δηλ. τον Χριστό), να ετοιμάσεις τον δρόμο του Θεού στις ψυχές των ανθρώπων». (Λουκ. 1, 76)

Και «Κήρυκας» ονομάσθηκε. «Ο Ιωάννης βάπτιζε στην έρημο και κήρυττε βάπτισμα μετανοίας για τη συγχώρηση των αμαρτιών, και κήρυττε λέγοντας· Έρχεται πίσω από μένα αυτός, που είναι ισχυρότερος από εμένα». (Μαρκ. 1, 4-7)

Ο ίδιος χαρακτήρισε τον εαυτό του σαν «Φωνή». «Ποιός είσαι, πες μας», τον ρώτησαν κάποτε απεσταλμένοι των Φαρισαίων. «Ποιός είσαι, για να δώσουμε και εμείς απάντηση σ’ αυτούς που μας έστειλαν. Πώς θεωρείς εσύ τον εαυτό σου; Και εκείνος είπε· Εγώ είμαι η φωνή εκείνου, που φωνάζει στην έρημο». (Ιωάν. 1, 22).

Είναι και λέγεται και «Βαπτιστής». «Φθάνει ο Ιησούς στον Ιορδάνη από τη Γαλιλαία για να βαπτισθεί από τον Ιωάννη» (Ματθ. 3, 13). «Ο δε Ιωάννης βρισκόταν εκεί και βάπτιζε και έρχονταν όλοι να βαπτισθούν». (Μαρκ. 1, 4).

Αναμφισβήτητα είναι και «Μάρτυς». «Αυτός (δηλ. ο Ιωάννης) ήλθε ως μάρτυρας για να κηρύξει ποιός είναι το φως, ώστε με τα λόγια του να πιστεύσουν όλοι. Δεν ήταν εκείνος το φως, αλλά ήλθε για να μαρτυρήσει ποιός είναι το φως» (Ιωάν. 1, 7-8). Και η μαρτυρία του τούτη επισφραγίστηκε με το μαρτύριο του αίματος, με την αποτομή της τιμίας του κεφαλής, γιατί κήρυττε την Αλήθεια, γιατί έλεγχε την κάθε παρανομία.

Ονομάστηκε ακόμη «Δίκαιος και Άγιος». «Ο Ηρώδης φοβόταν τον Ιωάννη, γιατί γνώριζε πολύ καλά ότι ήταν δίκαιος και άγιος άνθρωπος». (Μαρκ. 6, 20)

Αποκάλεσε τον εαυτό του «Απόστολο», δηλ. απεσταλμένο. «Εσείς οι ίδιοι το παραδέχεσθε και το λέτε πως σας είπα ότι εγώ δεν είμαι ο Χριστός και ότι εγώ έχω σταλεί, να πορευθώ πριν από Εκείνον». (Ιωάν. 3, 28)

Ένα άλλο εξαίρετο όνομά του είναι «Ευαγγελιστής». «Παρηγορούσε τον λαό με πολλά και διάφορα άλλα, αλλά συγχρόνως ευαγγελιζόταν, δηλ. του αποκάλυπτε και το χαρμόσυνο μήνυμα, το Ευαγγέλιο». (Λουκ. 3, 18)

Ακόμα έχει και το όνομα «Νυμφαγωγός», που οδηγεί δηλ. στον Νυμφίο των ψυχών Χριστό, όπως κάποτε ο ίδιος είπε· «Αυτός που έχει τη νύμφη είναι Νυμφίος. Εκείνος που είναι φίλος του Νυμφίου, είναι αυτός που στέκεται στο πλάι του, τον ακούει και χαίρεται με βαθιά χαρά τη φωνή Του. Απ’ αυτή τη χαρά γέμισε και η δική μου ψυχή, γιατί αξιώθηκα να σταθώ πλάι στον Νυμφίο Χριστό». (Ιωάν. 3, 29-30)

Λέγεται και «Λύχνος», δηλ. λυχνάρι. «Εκείνος ήταν το λυχνάρι», είπε ο Χριστός μας γι᾽ αυτόν, «που έκαιγε και φώτιζε, εσείς δε θελήσατε να χαρείτε για λίγο στο φως του». (Ιωάν. 5, 35)

Πήρε και τον τίτλο «έλεγχος του Ηρώδη». «Γιατί έλεγε ο Ιωάννης στον Ηρώδη· Δεν σου επιτρέπεται να συζείς με τη γυναίκα του αδελφού σου του Φιλίππου» (Μαρκ. 6, 18). «Ο Ηρώδης, επειδή ελεγχόταν από τον Ιωάννη για την Ηρωδιάδα, τον έκλεισε στη φυλακή». (Λουκ. 3, 19)

Αυτά τα τόσο μεγάλα και σπουδαία ονόματα πήρε ο Ιωάννης. Μ’ αυτά έχει τιμηθεί, επειδή και οι πράξεις του ήταν σύμφωνες με τους τίτλους του. Έτσι ο Ιωάννης υπήρξε εκείνος, που είναι «ο μείζων εν γεννητοίς γυναικών», που δεν γεννήθηκε δηλ. άνθρωπος μεγαλύτερός του στον κόσμο. (Ματθ. 6, 11)

Αυτός είναι εκείνος, για τον οποίο πραγματικά ο προφήτης Δαβίδ ψάλλει, σαν να δανείζεται το στόμα του Θεού και Πατέρα, και λέγει: «Ετοίμασα λυχνάρι για τον Χριστό μου. Πάνω σ’ αυτό δε, θα φανερωθεί και θα λάμψει η Χάρη του Αγίου Πνεύματος, που θα τον χρίσει Μεσσία και βασιλιά». (Ψαλμ. 131, 17-18)

Αυτός είναι εκείνος ο μεγάλος Ηλίας, όχι ο Θεσβίτης, αλλ᾽ αυτός, που στάθηκε ανάμεσα στον Νόμο και στη Χάρη και έγινε πρόδρομος της πρώτης παρουσίας του Χριστού, αν και χρονικά έζησε μετά τον Ηλία τον Θεσβίτη, εκείνος που είχε όμοια μ’ αυτόν έμπνευση και δύναμη, όπως προείπε ο αρχάγγελος στον πατέρα του Ζαχαρία (Λουκ. 1, 17), όπως ήδη αναφέραμε. Στον Ζαχαρία, που το αίμα του φωνάζει πιο δυνατά από το αίμα του δίκαιου Άβελ (Ματθ. 23, 35). Διότι και ο Ζαχαρίας φονεύθηκε από τους Ιουδαίους, όπως κάπου τους ελέγχει ο Χριστός, μεταξύ του ναού και του θυσιαστηρίου. Και ο λόγος, διότι κατέτασσε την Παναγία μεταξύ των παρθένων στον ναό και μετά που γέννησε τον Ιησού.

Ο Ιωάννης είναι εκείνος, που σκίρτησε στην κοιλιά της μάνας του, πριν ακόμα δει το φως της ημέρας, γιατί πληροφορήθηκε την παρουσία του κυοφορούμενου Δεσπότη του. Αυτός χρησιμοποίησε τη γλώσσα της μάνας του και, ενώ βρισκόταν ακόμα στην κοιλιά της, προανάγγειλε τη γέννηση του Υιού και Λόγου του Θεού από τη Θεοτόκο Μαρία, λέγοντας: «Και, πως έγινε σ᾽ εμένα τούτο το πράγμα, να έλθει στο σπίτι μου η μητέρα του Κυρίου μου;». (Λουκ. 1, 43)

Αυτός είναι εκείνος, που με το κήρυγμα της μετανοίας μαλάκωσε τις καρδιές των γονιών και τις ξανάφερε κοντά στα παιδιά τους και έκανε «τους παραστρατημένους να αποκτήσουν φρόνηση αγίων και δικαίων ανθρώπων και έτσι προετοίμασε τους ανθρώπους, ώστε να δεχτούν τον Κύριο και να γίνουν λαός Του». (Λουκ. 1, 17)

Αυτός υπήρξε καρπός θεϊκής υποσχέσεως, το χαρμόσυνο άγγελμα του Γαβριήλ, ο τρυφερός βλαστός που χαρίστηκε από τον Θεό στο ξεραμμένο από την ηλικία και τη στείρωση δέντρο. Το καρπερό λουλούδι της στείρας. Ο προφήτης, που είναι γιος προφήτη. Ο τρόφιμος της ερήμου.
Αυτός, που ετοίμασε και ετοιμάζει τους ανθρώπους όλης της οικουμένης στους πνευματικούς αγώνες και στην καλή υποδοχή του Κυρίου. Ο λαμπρός δορυφόρος του Ηλίου, που λάμπει παντοτινά. Το λυχνάρι του θεϊκού Φωτός. Ο στρατιώτης του αιώνιου βασιλιά. Ο Νυμφαγωγός του Νυμφίου. Ο δούλος του Δεσπότου. Η φωνή του Λόγου, που ιεράτευσε σαν τον Μελχισεδέκ αιώνια, ως απάτορας, αμήτορας και αγενεα-λόγητος. Ο ιερέας, που αξιώθηκε να ιερουργήσει ακόμη και τη Βάπτιση του ίδιου του Θεού.
Αυτός, που άκουσε με τα ίδια τα αυτιά του τον Θεό Πατέρα να μιλάει. Αυτός, που βάπτισε τον Υιό και Αυτός που είδε το Άγιο Πνεύμα να κατέρχεται σαν περιστερά.

Ο Πρόδρομος είναι αυτός, που υπήρξε το τέλος, η επισφράγιση του Μωσαϊκού Νόμου.
Αυτός, που μεσολάβησε ανάμεσα στη Χάρη του Θεού και στους ανθρώπους.
Αυτός, που υπήρξε ο μεγαλύτερος απ’ όλους τους προφήτες και στου οποίου το πρόσωπο ενεργήθηκε κάθε προφητική διακονία. Ο κήρυκας της βασιλείας των ουρανών. Ο πρόδρομος του Χριστού, που είναι η αυτοαλήθεια. Η θύρα, από την οποία εισερχόμαστε στον χώρο της μετανοίας.
Αυτός, που υπήρξε το κόσμημα και η λαμπρότητα των παρθένων.
Αυτός, που ετοίμασε τη σωτηρία μας.
Αυτός, που νομοθέτησε τη σωφροσύνη και έγινε χαλινάρι στους παράνομους και φαύλους και, ακόμη, αυτός, που χειραγώγησε όσους σεβάστηκαν τον θεϊκό νόμο.

Αυτός είναι ο μέγας Ιωάννης. Που το όνομά του βγήκε από το στόμα του Θεού και μεταφέρθηκε από τους ουρανούς στον Ζαχαρία με την αρχαγγελική φωνή.
Αυτός είναι η φωνή, που γεννήθηκε από τον κωφάλαλο πατέρα.
Αυτός, που με τη σιωπή του πατέρα του κατάργησε τη στειρότητα της μητέρας του.
Αυτός φανέρωσε τον «Αμνόν του Θεού» με το δάχτυλό του, με δύναμη πιο μεγάλη και από τον καλύτερο ρήτορα.
Αυτός, που στο πρόσωπό του έχει δικαίωμα να καυχάται η εγκράτεια. Αυτός, που έζησε σαν άσαρκος την επίγεια ζωή του, που βρέθηκε σαν πολύτιμος μαργαρίτης μέσα στη λάσπη.
Αυτός, που σαν πολύτιμος θησαυρός βρέθηκε σε εύθραυστο και ευτελές θησαυροφυλάκιο.
Αυτός, που απείλησε τις άκαρπες ψυχές με το ξινάρι της Θείας δικαιοσύνης, η φιλέρημη τρυγόνα της Εκκλησίας, το ασίγητο στόμα, η φωνή εκείνου που φωνάζει στην έρημο και αντηχεί βροντερά στα πέρατα του κόσμου, λέγοντας, «ετοιμάστε τον δρόμο του Κυρίου, κάνετε ίσια τα μονοπάτια, απ’ όπου θα περάσει ο Κύριος στις ψυχές των ανθρώπων». (Ματθ. 3, 3· Ιωάν. 1, 23).

Αυτός είναι η γλώσσα, που με τα θεϊκά της λόγια και με την αγνή φωνή της, ακόμα και μετά τον θάνατό του, ελέγχει τον Ηρώδη και κηρύττει τον Χριστό, που ελέγχει την κάθε αμαρτία και προσκαλεί όλους μας σε μετάνοια, λέγοντας· «Μετανοείτε, γιατί έφθασε η βασιλεία των Ουρανών». (Ματθ. 3, 2)

Στον Θεό ανήκει η δόξα και η μεγαλωσύνη στους αιώνες των αιώνων. Αμήν!

Η Αγία Κάρα του Τιμίου Προδρόμου

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΕ ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Λόγος  ΙΕ΄
Εἰς  Ἀποτομήν Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου

(Ἁγίου Ἀνδρέα, ἀρχιεπισκόπου Κρήτης τοῦ Ἱεροσολυμίτου)

(Μικρόν Ἀπόσπασμα)

(...) Κλείνοντας, τόν λόγο μας γιά τόν ἄνδρα αὐτόν, πού εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους πού ἔχουν γεννηθεῖ ποτέ ἀπό γυναῖκα ἐπάνω στήν γῆ, νομίζω εἶναι δίκαιον, νά παραθέσωμεν ἕνα μικρόν λόγον, ὡς ἐπίλογον, μέ ἄνθη μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, γιά νά στεφανώσουμε τόν ἄνδρα.

Ἡ ἑπόμενη εἶναι «Βρέφος». «Καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν ἡ ᾿Ελισάβετ τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς· καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου ἡ ᾿Ελισάβετ  καὶ ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξὶ καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου. καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; ἰδοὺ γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ ὦτά μου, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῇ κοιλίᾳ μου». (Λουκ. 1, 41-44)

Ἄλλη ὀνομασία εἶναι «Παιδίον». «Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ» (Λουκ. 1, 76) «Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ». (Λουκ. 1, 80)

Ὀνομάσθηκε ἀκόμη καί «Μέγας».  «Ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ καὶ Πνεύματος ῾Αγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ». (Λουκ. 1, 15)

Καί «Ἰωάννης». «Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ ἦλθον περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. 60 καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν· οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατήρ αὐτοῦ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψεν· ᾿Ιωάννης ἔσται τὸ ὄνομα αὐτοῦ». (Λουκ. 1, 59-63)

Καί φυσικά «Προφήτης». «Τί ἐξήλθετε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι; προφήτην; Ναὶ λέγω ὑμῖν, καὶ περισσότερον προφήτου. Πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως Ἰωάννου προεφήτευσαν». (Ματθ. 11 - 7,13)

Ὁ Κύριος τὸν ἀποκάλεσε «Ἠλία». «Καὶ ἂν θέλετε νὰ τὸ παραδεχτεῖτε, αὐτὸς εἶναι ὁ Ἠλίας, ποὺ πρόκειται νὰ ἔρθει» (Ματθ. 11, 14). «Καὶ αὐτὸς θὰ πορευθεῖ πρὶν ἀπὸ τὸν Κύριο μὲ τὴ δύναμη καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ προφήτη Ἠλία». (Λουκ. 1, 17)

Πολλοὶ τὸν ἀποκάλεσαν καὶ «διδάσκαλο». «Ἦρθαν δὲ καὶ τελῶνες νὰ βαπτισθοῦν καὶ τοῦ εἶπαν· Διδάσκαλε, τί νὰ κάνουμε»; (Λουκ. 3, 12)

Ἀκόμη ὀνομάστηκε Πρόδρομος, δηλ. «προετοιμαστής». «Γιατὶ θὰ πορευθεῖς πιὸ μπροστὰ ἀπὸ τὸν Κύριο (δηλ. τὸν Χριστό), νὰ ἑτοιμάσεις τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων». (Λουκ. 1, 76)

Καὶ «Κήρυκας» ὀνομάσθηκε. «Ὁ Ἰωάννης βάπτιζε στὴν ἔρημο καὶ κήρυττε βάπτισμα μετανοίας γιὰ τὴ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ κήρυττε λέγοντας· Ἔρχεται πίσω ἀπό μένα αὐτός, ποὺ εἶναι ἰσχυρότερος ἀπὸ ἐμένα». (Μάρκ. 1, 4-7)

Ὁ ἴδιος χαρακτήρισε τὸν ἑαυτό του σὰν «Φωνή». «Ποιός εἶσαι, πές μας», τὸν ρώτησαν κάποτε ἀπεσταλμένοι τῶν Φαρισαίων. «Ποιός εἶσαι, γιὰ νὰ δώσουμε καὶ ἐμεῖς ἀπάντηση σ’ αὐτοὺς ποὺ μᾶς ἔστειλαν. Πῶς θεωρεῖς ἐσὺ τὸν ἑαυτό σου; Καὶ ἐκεῖνος εἶπε· Ἐγὼ εἶμαι ἡ φωνὴ ἐκείνου, ποὺ φωνάζει στὴν ἔρημο». (Ἰωάν. 1, 22).

Εἶναι καὶ λέγεται καὶ «Βαπτιστής». «Φθάνει ὁ Ἰησοῦς στὸν Ἰορδάνη ἀπὸ τὴ Γαλιλαία γιὰ νὰ βαπτισθεῖ ἀπὸ τὸν Ἰωάννη» (Ματθ. 3, 13). «Ὁ δὲ Ἰωάννης βρισκόταν ἐκεῖ καὶ βάπτιζε καὶ ἔρχονταν ὅλοι νὰ βαπτισθοῦν». (Μάρκ. 1, 4).

Ἀναμφισβήτητα εἶναι καὶ «Μάρτυς». «Αὐτὸς (δηλ. ὁ Ἰωάννης) ἦλθε ὡς μάρτυρας γιὰ νὰ κηρύξει ποιός εἶναι τὸ φῶς, ὥστε μὲ τὰ λόγια του νὰ πιστεύσουν ὅλοι. Δὲν ἦταν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλὰ ἦλθε γιὰ νὰ μαρτυρήσει ποιός εἶναι τὸ φῶς» (Ἰωάν. 1, 7-8). Καὶ ἡ μαρτυρία του τούτη ἐπισφραγίστηκε μὲ τὸ μαρτύριο τοῦ αἵματος, μὲ τὴν ἀποτομὴ τῆς τιμίας του κεφαλῆς, γιατὶ κήρυττε τὴν Ἀλήθεια, γιατὶ ἔλεγχε τὴν κάθε παρανομία.

Ὀνομάστηκε ἀκόμη «Δίκαιος καὶ Ἅγιος». «Ὁ Ἡρώδης φοβόταν τὸν Ἰωάννη, γιατὶ γνώριζε πολὺ καλὰ ὅτι ἦταν δίκαιος καὶ ἅγιος ἄνθρωπος». (Μάρκ. 6, 20)

Ἀποκάλεσε τὸν ἑαυτό του «Ἀπόστολο», δηλ. ἀπεσταλμένο. «Ἐσεῖς οἱ ἴδιοι τὸ παραδέχεσθε καὶ τὸ λέτε πὼς σᾶς εἶπα ὅτι ἐγὼ δὲν εἶμαι ὁ Χριστὸς καὶ ὅτι ἐγὼ ἔχω σταλεῖ, νὰ πορευθῶ πρὶν ἀπὸ Ἐκεῖνον». (Ἰωάν. 3, 28)

Ἕνα ἄλλο ἐξαίρετο ὄνομά του εἶναι «Εὐαγγελιστής». «Παρηγοροῦσε τὸν λαὸ μὲ πολλὰ καὶ διάφορα ἄλλα, ἀλλὰ συγχρόνως εὐαγγελιζόταν, δηλ. τοῦ ἀποκάλυπτε καὶ τὸ χαρμόσυνο μήνυμα, τὸ Εὐαγγέλιο». (Λουκ. 3, 18)

Ἀκόμα ἔχει καὶ τὸ ὄνομα «Νυμφαγωγός», ποὺ ὁδηγεῖ δηλ. στὸν Νυμφίο τῶν ψυχῶν Χριστό, ὅπως κάποτε ὁ ἴδιος εἶπε· «Αὐτὸς ποὺ ἔχει τὴ νύμφη εἶναι Νυμφίος. Ἐκεῖνος ποὺ εἶναι φίλος τοῦ Νυμφίου, εἶναι αὐτὸς ποὺ στέκεται στὸ πλάι του, τὸν ἀκούει καὶ χαίρεται μὲ βαθιὰ χαρὰ τὴ φωνή Του. Ἀπ’ αὐτὴ τὴ χαρὰ γέμισε καὶ ἡ δική μου ψυχή, γιατὶ ἀξιώθηκα νὰ σταθῶ πλάι στὸν Νυμφίο Χριστὸ». (Ἰωάν. 3, 29-30)

Λέγεται καὶ «Λύχνος», δηλ. λυχνάρι. «Ἐκεῖνος ἦταν τὸ λυχνάρι», εἶπε ὁ Χριστός μας γι᾽ αὐτόν, «ποὺ ἔκαιγε καὶ φώτιζε, ἐσεῖς δὲ θελήσατε νὰ χαρεῖτε γιὰ λίγο στό φῶς του». (Ἰωάν. 5, 35)

Πῆρε καὶ τὸν τίτλο «ἔλεγχος τοῦ Ἡρώδη». «Γιατὶ ἔλεγε ὁ Ἰωάννης στὸν Ἡρώδη· Δὲν σοῦ ἐπιτρέπεται νὰ συζεῖς μὲ τὴ γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ σου τοῦ Φιλίππου» (Μάρκ. 6, 18). «Ὁ Ἡρώδης, ἐπειδὴ ἐλεγχόταν ἀπὸ τὸν Ἰωάννη γιὰ τὴν Ἡρωδιάδα, τὸν ἔκλεισε στὴ φυλακὴ». (Λουκ. 3, 19)

Αὐτὰ τὰ τόσο μεγάλα καὶ σπουδαῖα ὀνόματα πῆρε ὁ Ἰωάννης. Μ’ αὐτὰ ἔχει τιμηθεῖ, ἐπειδὴ καὶ οἱ πράξεις του ἦταν σύμφωνες μὲ τοὺς τίτλους του. Ἔτσι ὁ Ἰωάννης ὑπῆρξε ἐκεῖνος, ποὺ εἶναι «ὁ μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν», ποὺ δὲν γεννήθηκε δηλ. ἄνθρωπος μεγαλύτερός του στὸν κόσμο. (Ματθ. 6, 11)

Αὐτὸς εἶναι ἐκεῖνος, γιὰ τὸν ὁποῖο πραγματικὰ ὁ προφήτης Δαβὶδ ψάλλει, σὰν νὰ δανείζεται τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ καὶ Πατέρα, καὶ λέγει: «Ἑτοίμασα λυχνάρι γιὰ τὸν Χριστό μου. Πάνω σ’ αὐτὸ δέ, θὰ φανερωθεῖ καὶ θὰ λάμψει ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ θὰ τὸν χρίσει Μεσσία καὶ βασιλιὰ». (Ψαλμ. 131, 17-18)

Αὐτὸς εἶναι ἐκεῖνος ὁ μεγάλος Ἠλίας, ὄχι ὁ Θεσβίτης, ἀλλ᾽ αὐτός, ποὺ στάθηκε ἀνάμεσα στὸν Νόμο καὶ στὴ Χάρη καὶ ἔγινε πρόδρομος τῆς πρώτης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ἂν καὶ χρονικὰ ἔζησε μετὰ τὸν Ἠλία τὸν Θεσβίτη, ἐκεῖνος ποὺ εἶχε ὅμοια μ’ αὐτὸν ἔμπνευση καὶ δύναμη, ὅπως προεῖπε ὁ ἀρχάγγελος στὸν πατέρα του Ζαχαρία (Λουκ. 1, 17), ὅπως ἤδη ἀναφέραμε. Στὸν Ζαχαρία, ποὺ τὸ αἷμα του φωνάζει πιὸ δυνατὰ ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ δίκαιου Ἄβελ (Ματθ. 23, 35). Διότι καὶ ὁ Ζαχαρίας φονεύθηκε ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, ὅπως κάπου τοὺς ἐλέγχει ὁ Χριστός, μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου. Καὶ ὁ λόγος, διότι κατέτασσε τὴν Παναγία μεταξὺ τῶν παρθένων στὸν ναὸ καὶ μετὰ ποὺ γέννησε τὸν Ἰησοῦ.

Ὁ Ἰωάννης εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ σκίρτησε στὴν κοιλιὰ τῆς μάνας του, πρὶν ἀκόμα δεῖ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας, γιατὶ πληροφορήθηκε τὴν παρουσία τοῦ κυοφορούμενου Δεσπότη του. Αὐτὸς χρησιμοποίησε τὴ γλώσσα τῆς μάνας του καί, ἐνῶ βρισκόταν ἀκόμα στὴν κοιλιά της, προανάγγειλε τὴ γέννηση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴ Θεοτόκο Μαρία, λέγοντας: «Καί, πῶς ἔγινε σ᾽ ἐμένα τοῦτο τό πράγμα, νὰ ἔλθει στὸ σπίτι μου ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου μου;». (Λουκ. 1, 43)

Αὐτὸς εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ μὲ τὸ κήρυγμα τῆς μετανοίας μαλάκωσε τὶς καρδιὲς τῶν γονιῶν καὶ τὶς ξανάφερε κοντὰ στὰ παιδιά τους καὶ ἔκανε «τοὺς παραστρατημένους νὰ ἀποκτήσουν φρόνηση ἁγίων καὶ δικαίων ἀνθρώπων καὶ ἔτσι προετοίμασε τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε νὰ δεχτοῦν τὸν Κύριο καὶ νὰ γίνουν λαός Του». (Λουκ. 1, 17)

Αὐτὸς ὑπῆρξε καρπὸς θεϊκῆς ὑποσχέσεως, τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα τοῦ Γαβριήλ, ὁ τρυφερὸς βλαστὸς ποὺ χαρίστηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ ξεραμμένο ἀπὸ τὴν ἡλικία καὶ τὴ στείρωση δέντρο. Τὸ καρπερὸ λουλούδι τῆς στείρας. Ὁ προφήτης, ποὺ εἶναι γιὸς προφήτη. Ὁ τρόφιμος τῆς ἐρήμου.
Αὐτός, ποὺ ἑτοίμασε καὶ ἑτοιμάζει τοὺς ἀνθρώπους ὅλης τῆς οἰκουμένης στοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνες καὶ στὴν καλὴ ὑποδοχὴ τοῦ Κυρίου. Ὁ λαμπρὸς δορυφόρος τοῦ Ἡλίου, ποὺ λάμπει παντοτινά. Τὸ λυχνάρι τοῦ θεϊκοῦ Φωτός. Ὁ στρατιώτης τοῦ αἰώνιου βασιλιᾶ. Ὁ Νυμφαγωγὸς τοῦ Νυμφίου. Ὁ δοῦλος τοῦ Δεσπότου. Ἡ φωνὴ τοῦ Λόγου, ποὺ ἱεράτευσε σὰν τὸν Μελχισεδέκ αἰώνια, ὡς ἀπάτορας, ἀμήτορας καὶ ἀγενεα-λόγητος. Ὁ ἱερέας, ποὺ ἀξιώθηκε νὰ ἱερουργήσει ἀκόμη καὶ τὴ Βάπτιση τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ.
Αὐτός, ποὺ ἄκουσε μὲ τὰ ἴδια τὰ αὐτιά του τὸν Θεὸ Πατέρα νὰ μιλάει.
Αὐτός, ποὺ βάπτισε τὸν Υἱὸ καὶ Αὐτὸς ποὺ εἶδε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ κατέρχεται σὰν περιστερά.

Ὁ Πρόδρομος εἶναι αὐτός, ποὺ ὑπῆρξε τὸ τέλος, ἡ ἐπισφράγιση τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου. Αὐτός, ποὺ μεσολάβησε ἀνάμεσα στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ στοὺς ἀνθρώπους.
Αὐτός, ποὺ ὑπῆρξε ὁ μεγαλύτερος ἀπ’ ὅλους τοὺς προφῆτες καὶ στοῦ ὁποίου τὸ πρόσωπο ἐνεργήθηκε κάθε προφητικὴ διακονία. Ὁ κήρυκας τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ὁ πρόδρομος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ αὐτοαλήθεια. Ἡ θύρα, ἀπὸ τὴν ὁποία εἰσερχόμαστε στὸν χῶρο τῆς μετανοίας.
Αὐτός, ποὺ ὑπῆρξε τὸ κόσμημα καὶ ἡ λαμπρότητα τῶν παρθένων. Αὐτός, ποὺ ἑτοίμασε τὴ σωτηρία μας.
Αὐτός, ποὺ νομοθέτησε τὴ σωφροσύνη καὶ ἔγινε χαλινάρι στοὺς παράνομους καὶ φαύλους καί, ἀκόμη, αὐτός, ποὺ χειραγώγησε ὅσους σεβάστηκαν τὸν θεϊκό νόμο.

Αὐτὸς εἶναι ὁ μέγας Ἰωάννης. Ποὺ τὸ ὄνομά του βγῆκε ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ καὶ μεταφέρθηκε ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς στὸν Ζαχαρία μὲ τὴν ἀρχαγγελικὴ φωνή. Αὐτὸς εἶναι ἡ φωνή, ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὸν κωφάλαλο πατέρα.
Αὐτός, ποὺ μὲ τὴ σιωπὴ τοῦ πατέρα του κατάργησε τὴ στειρότητα τῆς μητέρας του. Αὐτὸς φανέρωσε τὸν «Ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ» μὲ τὸ δάχτυλό του, μὲ δύναμη πιὸ μεγάλη καὶ ἀπὸ τὸν καλύτερο ρήτορα.
Αὐτός, ποὺ στὸ πρόσωπό του ἔχει δικαίωμα νὰ καυχᾶται ἡ ἐγκράτεια. Αὐτός, ποὺ ἔζησε σὰν ἄσαρκος τὴν ἐπίγεια ζωή του, ποὺ βρέθηκε σὰν πολύτιμος μαργαρίτης μέσα στὴ λάσπη.
Αὐτός, ποὺ σὰν πολύτιμος θησαυρὸς βρέθηκε σὲ εὔθραυστο καὶ εὐτελὲς θησαυροφυλάκιο. Αὐτός, ποὺ ἀπείλησε τὶς ἄκαρπες ψυχὲς μὲ τὸ ξινάρι τῆς Θείας δικαιοσύνης, ἡ φιλέρημη τρυγόνα τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ἀσίγητο στόμα, ἡ φωνὴ ἐκείνου ποὺ φωνάζει στὴν ἔρημο καὶ ἀντηχεῖ βροντερὰ στὰ πέρατα τοῦ κόσμου, λέγοντας, «ἑτοιμάστε τὸν δρόμο τοῦ Κυρίου, κάνετε ἴσια τὰ μονοπάτια, ἀπ’ ὅπου θὰ περάσει ὁ Κύριος στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων». (Ματθ. 3, 3· Ἰωάν. 1, 23).

Αὐτὸς εἶναι ἡ γλώσσα, ποὺ μὲ τὰ θεϊκά της λόγια καὶ μὲ τὴν ἁγνὴ φωνή της, ἀκόμα καὶ μετὰ τὸν θάνατό του, ἐλέγχει τὸν Ἡρώδη καὶ κηρύττει τὸν Χριστό, ποὺ ἐλέγχει τὴν κάθε ἁμαρτία καὶ προσκαλεῖ ὅλους μας σὲ μετάνοια, λέγοντας· «Μετανοεῖτε, γιατὶ ἔφθασε ἡ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν». (Ματθ. 3, 2)

Στόν Θεό ἀνήκει ἡ δόξα καί ἡ μεγαλωσύνη στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν!

(Ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης  P.G. 97, 1136-1141)