Ιωάννης ο Κουκουζέλης, Όσιος * - 1/10

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗΣ, ΟΣΙΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Όσιος Ιωάννης ο ψάλτης, ο καλούμενος Κουκουζέλης, ήταν άριστος μουσικός και καλλικέλαδος. Έψαλε στη Μεγίστη Λαύρα μαζί με τον Γρηγόριο Δομέστικο, που εορτάζει και αυτός σήμερα.

Καταγόταν από το Δυρράχιο και υπήρξε στα χρόνια των Κομνηνών. (14^ος αι.) 
Ήταν ορφανός από πατέρα. Η ευσεβής μητέρα του όμως, έδωσε την ευκαιρία στο παιδί της να μάθει τα ιερά γράμματα, το όποιο, επειδή ήταν πολύ έξυπνο και πολύ καλλίφωνο, όλοι το φώναζαν αγγελόφωνο.

Σε κατάλληλη ηλικία κατέφυγε στο Άγιον Όρος, όπου μόνασε στο κελί των Αρχαγγέλων της Μεγίστης Λαύρας.
Εκεί ησύχαζε κατά τις έξι ημέρες της εβδομάδος, ενώ κάθε Κυριακή και όλες τις μεγάλες εορτές δεν έλειπε ποτέ από τον δεξιόν χορόν της Μεγάλης Εκκλησίας της Λαύρας, αλλά έψαλλεν πάντα εις τον Θεόν μετά μεγάλου πόθου και κατανύξεως.

Κάποια μέρα μάλιστα ενώ έψαλλε, ηξιώθη να δει την Υπεραγία Θεοτόκο, η οποία και του έδωσε ένα χρυσό νόμισμα, ως ανταμοιβή για την ουράνια μελωδία του.

Συγκεκριμένα ήταν κάποιο Σάββατο του Ακαθίστου, όπου αφού έψαλλε επιμελώς με ευλάβεια και κατάνυξη τα Ιδιόμελα και τον Κανόνα της Θεοτόκου κατά την συνήθειαν, από τον κόπον εκοιμήθη ολίγον όρθιος εις το στασίδιόν του. Τότε φαίνεται εις αυτόν η Υπεραγία Θεοτόκος και λέγει προς αυτόν.
«Χαίροις Ιωάννη τέκνον μου ψάλλε μοι και δεν θέλω σε εγκαταλείψει». Αυτά ειπούσα έδωσεν εις αυτόν ένα χρυσόν νόμισμα. Ο δε έξυπνος γενόμενος (ω του θαύματος) βρήκε εις το δεξί του χέρι το νόμισμα. Δια τούτο εχάρη πάρα πολύ και ευχαρίστησε την Θεομήτορα. Εκείνο δε το νόμισμα το ετοποθέτησαν εις την Εκκλησίαν, όπου ετέλεσε μεγάλα θαύματα.

Από τότε, δεν έλειπε ποτέ από τον δεξιόν χορόν, ο όσιος Ιωάννης, αλλά έψαλλε προθύμως και εδοξολόγει αόκνως τον Κύριον. Μάλιστα από τον πολύ κόπο και την ορθοστασία, εσάπησε το πόδι του και έτρεχε πίον. Η Παντοδύναμος Δέσποινα όμως δεν τον άφησε έτσι, αλλά τον εθεράπευσε, όπως παλαιότερα και τον Άγιον Ιωάννην τον Δαμασκηνόν, εμφανισθείσα εις αυτόν και λέγουσα: 
«Ας είσαι από του νυν υγιής». Και αμέσως έγινε τελείως καλά.

Δια τούτο ευχαριστήσας μετά δακρύων την Παναγίαν, έζησε έως τέλους με νηστείες και αγρυπνίες και με μεγάλη ταπείνωση.

Έτσι οσιακά αφού έζησε ο Ιωάννης, ψάλλοντας θεσπέσιους ύμνους προς τον Θεό, απεβίωσε ειρηνικά στις αρχές του 15^ου αιώνα.

Μάλιστα αξιώθηκε να προείδη και τον θάνατον του, γι΄αυτό και λίγο πριν κοιμηθεί κάλεσε όλους τους αδελφούς κοντά του, προσευχήθηκε γι’ αυτούς, συγχωρέθηκε με όλους, και τους παρήγγειλε να ενταφιαστεί  εις το κελλίον των αγίων Αρχαγγέλων, που ο ίδιος είχε οικοδομήσει και μόναζε.

Απολυτίκιον.
Ήχος πλ. α’.  Τον συνάναρχον Λόγον.
Η ηδύφωνος χάρις Πάτερ της γλώττης σου, κατακηλεί και ευφραίνει την Εκκλησίαν Χριστού, συ γαρ ένθους υμνωδός ώφθης μακάριε, όθεν νομίσματι χρυσώ, σε ημείψατο λαμπρώς, η Άχραντος Θεοτόκος, ην Ιωάννη δυσώπει, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

Κοντάκιον.
Ήχος πλ. δ’. Τη υπερμάχω.
Ώς αηδών θείων ασμάτων καλλικέλαδος,
και ταπεινώσεως εξαίρετον υπόδειγμα,
ανυμνούμεν σε θεόληπτε Ιωάννη.
Εν τω Άθω γαρ ως άγγελος εβίωσας
και Θεόν ηδίστοις χείλεσιν ανύμνησας.
Όθεν κράζομεν, χαίρε Πάτερ ηδύφωνε.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ευφωνίας αγγέλικης, ηδύφωνος τέττιξ, και καλλίφωνος αηδών, χαίροις Ιωάννη, χάριτος θείας σκεύος, και Μοναστών του Άθω, το σεμνολόγημα.